Ban Tổ chức tặng hoa tri ân các nhân chứng tiêu biểu và mẹ Doãn Thị Ngọc Trâm
(thân mẫu anh hùng liệt sĩ Đặng Thùy Trâm).
Cuộc phát động diễn ra sáng 12/7 tại Hà Nội. Cũng tại cuộc phát động, Ban tổ chức đã ra mắt cuốn sách “American Pilots in Vietnam” (“Phi công Mỹ ở Việt Nam” phiên bản tiếng Anh) và tổ chức buổi gặp mặt nhân chứng lịch sử. Sự kiện này diễn ra nhân kỷ niệm 24 năm ngày bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ và kỷ niệm tròn 75 năm lịch sử quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.
Dự chương trình có các nhân chứng tiêu biểu là tướng lĩnh, Anh hùng Lực lượng vũ trang đã trực tiếp chiến đấu với lính bộ binh Mỹ trên chiến trường, một số cựu phi công MIG 21 đã trực tiếp không chiến với phi công Mỹ trên bầu trời miền Bắc.
“Phi công Mỹ ở Việt Nam” là cuốn sách được tác giả là Đại tá, nhà văn Đặng Vương Hưng dày công sưu tầm tư liệu thực hiện trong 16 năm (1997 - 2013). Bản tiếng Việt được ấn hành thử nghiệm lần đầu tiên vào năm 2010, với 320 trang khổ nhỏ. Năm 2013, cuốn sách được chỉnh sửa, bổ sung thêm tư liệu, nâng độ dày lên 424 trang khổ lớn, in chính thức và được tái bản nhiều lần. Sau 9 năm ra mắt kể từ lần đầu tiên, đầu tháng 7/2019, “Phi công Mỹ ở Việt Nam” phiên bản tiếng Anh đã chính thức được chuyển ngữ và phát hành rộng rãi.
Cuốn sách được thực hiện trên thông điệp mong muốn góp phần giải mã lịch sử, khép lại quá khứ, hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.
Tại chương trình, ông Đồng Xuân Thụ, Tổng biên tập Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam cho biết: “American Pilots in Vietnam” (Phi công Mỹ ở Việt Nam) là cuốn sách được vận động từ kinh phí xã hội hóa, nhằm tri ân các anh hùng liệt sĩ. Là thế hệ trẻ, chúng tôi luôn quan tâm, nghiên cứu, thường xuyên kết nối, tổ chức để tri ân anh hùng, liệt sĩ đã ngã xuống vì nền độc lập của đất nước.
Vận động hiến tặng kỷ vật về các cựu binh Mỹ và Việt Nam
Bà Trần Việt Hoa, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III thông tin về phát động vận động hiến tặng kỷ vật
của các cựu binh.
Sau khi quan hệ ngoại giao Hoa Kỳ - Việt Nam được bình thường hóa, thông qua các tổ chức phi chính phủ và Chính phủ Mỹ, nhiều cựu binh Mỹ cùng thân nhân gia đình họ đã trở lại thăm Việt Nam, mang theo các kỷ vật và di vật chiến tranh để trao trả cho phía Việt Nam. Thực tế, trong những năm qua, đã có hàng ngàn kỷ vật, di vật, tư liệu quý mang giá trị nhân văn và thiêng liêng, đã được các cựu binh Mỹ trao lại cho các Bảo tàng của Việt Nam và thân nhân các gia đình liệt sĩ ở khắp các địa phương, tỉnh thành trên cả nước.
Theo sự khởi xướng và đề xuất của Đại tá, Nhà văn Đặng Vương Hưng, nhằm chung tay làm lành những vết thương chiến tranh, vì cuộc sống tốt đẹp hơn cho những người vẫn còn mang chịu nỗi đau chiến tranh giữa thời bình, Ban tổ chức đã phát động cuộc vận động sưu tầm và hiến tặng kỷ vật, di vật và tư liệu liên quan đến những cựu binh Mỹ và Việt Nam.
Ban Tổ chức cuộc vận động mong muốn nhận được sự ủng hộ sưu tầm, hiến tặng kỷ vật, di vật và tư liệu từ phía các tổ chức, cá nhân, cựu chiến binh, thân nhân các gia đình thương binh, liệt sỹ trong cả nước. Bên cạnh đó, Tạp chí điên tử Môi trường và Đô thị Việt Nam sẽ mở chuyên mục “Những kỷ vật chiến tranh và góc nhìn đa chiều”; đồng thời, bảo trợ truyền thông cho các nhân vật, sự kiện, liên quan đến cuộc vận động sưu tầm nêu trên.
Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” sẽ thành lập Hội đồng Sưu tầm và Biên soạn bộ sách “Nhật ký thời chiến Việt Nam tuyển tập” do Nhà văn Đặng Vương Hưng làm Chủ biên. Bộ sách sẽ quy tụ những tác phẩm nhật ký thời chiến hay nhất từ trước tới nay. Đồng thời, Quỹ cũng sẽ sử dụng các câu chuyện giá trị phi vật thể của các kỷ vật, di vật và tư liệu mới sưu tầm được để biên soạn, xuất bản các ấn phẩm cho “Tủ sách Mãi mãi tuổi 20”.
Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự Đài Truyền hình Việt Nam sẽ khai thác, sử dụng những kỷ vật và câu chuyện đặc biệt liên quan đến kỷ vật và nhân chứng của cuộc chiến tranh Việt Nam trong series chương trình “Những giải mã mang tên Việt Nam” (bản quyền thuộc Đài Truyền hình Việt Nam).
Bà Trần Việt Hoa, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước) cho biết: Các kỷ vật, di vật, tư liệu sau khi được hiến tặng, sẽ được Trung tâm hỗ trợ bảo quản trong điều kiện tiêu chuẩn, để lưu giữ cho các thế hệ sau. Đồng thời, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III sẽ phối hợp với các cơ quan, cá nhân liên quan thu thập, kết nối, tìm kiếm thông tin để trao trả lại kỷ vật của những người lính Việt Nam hiện đang được lưu trữ tại Mỹ; trao trả kỷ vật của những người lính Mỹ hiện đang lưu trữ tại Việt Nam. Kết thúc đợt I của cuộc vận động, các kỷ vật, di vật và tư liệu này sẽ được tổng hợp, trưng bày trong chuỗi các triển lãm do các cơ quan Lưu trữ của Việt Nam và Hoa Kỳ phối hợp thực hiện tại hai nước, hướng tới kỷ niệm 45 năm ngày kết thúc cuộc chiến tranh Việt Nam (30/4/1975 - 30/4/2020).