Đại biểu Trần Văn Mão (Nghệ An) phát biểu tại hội trường Quốc hội. (Ảnh: Phương Hoa - TTXVN)
Sáng 24/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Tố cáo (sửa đổi).
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XIV, Dự thảo Luật Tố cáo (sửa đổi) bổ sung hình thức tố cáo qua bản fax, thư điện tử, điện thoại; đồng thời, bổ sung các quy định chặt chẽ hơn về quy trình tiếp nhận tố cáo để bảo đảm tính khả thi.
Theo ĐB Phạm Đình Cúc (Bà Rịa – Vũng Tàu ) chỉ nên quy định 02 hình thức tố cáo như Luật hiện hành là tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp. ĐB Phạm Đình Cúc phân tích: Nếu mở rộng hình thức tố cáo có thể dẫn đến tình trạng tố cáo tràn lan, thiếu căn cứ, gây khó khăn cho các cơ quan nhà nước trong quá trình giải quyết và việc xác định trách nhiệm những người tố cáo sai sự thật. Hơn nữa, việc mở rộng hình thức tố cáo qua bản fax, thư điện tử, nhất là tố cáo qua điện thoại là phức tạp, có thể gây quá tải cho các cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố cáo.
ĐB Vương Văn Sáng (Lào Cai) đề nghị, bỏ hình thức tố cáo bằng lời nói bởi cho rằng, nếu quy định dễ xảy ra tình trạng tố cáo nặc danh, làm ảnh hưởng đến quyền lợi, uy tín của người bị tố cáo .
Khẳng định trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay thì việc sử dụng fax, thư điện tử, điện thoại phản ánh, cung cấp thông tin để tố cáo là rất thuận tiện, song ĐB Võ Đình Tín (Đắk Nông) cho rằng, nếu mở rộng hình thức trên sẽ dẫn đến tình trạng tố cáo tràn lan, gây khó khăn cho cơ quan quản lý và xác minh trách nhiệm của người tố cáo sai, tạo ra kẽ hở để người tố cáo có thể lợi dụng bôi nhọ, xúc phạm danh dự, uy tín của người khác. Hơn nữa, việc mở rộng cũng cần điều kiện về nguồn lực, nhân lực dẫn đến khó khả thi. “Tôi đề nghị không mở rộng hình thức tố cáo mà giữ nguyên như luật hiện hành”, ĐB Tín nêu quan điểm.
Theo ĐB Trần Văn Mão (Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An), trong điều kiện thực tế nhiều năm qua, thực hiện Luật Tố cáo hiện hành có 2 hình thức (tố cáo bằng văn bản và tố cáo trực tiếp). Nhìn dưới góc độ về mặt thực tiễn, thông qua thực hiện 2 hình thức tố cáo thì số vụ tố cáo được thụ lý giải quyết, tố cáo đúng chưa đạt 18%, còn lại là tố cáo sai và tố cáo có đúng, có sai.
Theo đó, Luật Tố cáo sửa đổi cần phát huy và tạo mọi điều kiện cho công dân thực hiện quyền tố cáo của mình trong việc thực hiện quyền tố cáo thông qua phương tiện thông tin đại chúng và các hình thức khác thì cũng phải tạo điều kiện cho các bên có liên quan là các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong bộ máy nhà nước có điều kiện để xử lý được tố cáo theo quy định của pháp luật.
Trên thực tế với trách nhiệm, kinh nghiệm trong 15 năm làm công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, ĐB Trần Văn Mão cho rằng, chỉ một cú điện thoại đã phải huy động hết các cơ quan, tồ chức có liên quan hoặc 1 tin nhắn cũng cần một thời gian rất dài để xác minh các nội dung có liên quan đến tố cáo đúng hay sai, rồi đơn vị, địa chỉ nằm chỗ nào là vô cùng khó khăn, tạo áp lực rất lớn, đòi hỏi nguồn nhân lực vật chất, kể cả kinh phí để bảo đảm thực hiện giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Trong khi đó, ĐB Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) không đồng tình bỏ hình thức tố cáo qua điện thoại, nếu không sẽ mất kênh thông tin quan trọng. Dẫn cách đây 13 năm Luật Phòng chống tham nhũng 2005 quy định cơ quan tổ chức, đơn vị, cá nhân có trách nhiệm tạo điều kiện cho công dân tố cáo trực tiếp, tố cáo qua điện thoại, qua mạng thông tin điện tử và các hình thức khác theo quy định của pháp luật, ĐB Cầu cho rằng, công tác phòng chống tham những còn gặp khó khăn.
ĐB Hữu Cầu nêu rõ: Tố cáo là quyền Hiến định, chúng ta tạo điều kiện cho người dân tố cáo và chúng ta có trách nhiệm trả lời đầy đủ. Để kiểm soát được quyền lực, nhân dân vừa kiểm soát quyền lực nội bộ, đồng thời dân, báo chí giám sát bên ngoài. Vì vậy, giữ hình thức tố cáo này là “hợp lý, hợp tình”.
Dẫn chứng một người tố cáo qua điện thoại có nội dung rõ ràng, ĐB Cầu cho rằng, chúng ta hoàn toàn có công nghệ để xác minh như cảnh sát 113 đã đang làm, không thể nói “khó quá không làm”. “
“Chúng ta là những công chức nhà nước, nếu nói một cách sòng phẳng, đã ăn lương của nhà nước, lương ấy là do dân góp, từ tiền thuế của dân thì tất cả yêu cầu của người dân chúng ta phải làm. Đó là nguyên tắc.”, ĐB Cầu thẳng thắn nói.
Đồng quan điểm, tranh luận lại ý kiến các đại biểu không đồng tình mở rộng hình thức tố cáo qua điện thoại, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho hay, chúng ta đang sống trong thời kỳ công nghệ 4.0, tố cáo qua điện thoại là tố cáo trực tiếp, trong khi đó chúng ta đang tiến tới xoá bỏ sim rác, vì vậy không thể thoái thác khó khăn để từ chối.
Theo ĐB Nguyễn Hữu Chính (Hà Nội): Hiện nay, phương thức truyền tải thông tin qua fax, thư điện tử, điện thoại đã phổ biến trong đời sống xã hội và quản lý nhà nước. Sau khi tiếp nhận thông tin qua hình thức này, người tiếp nhận hoàn toàn có thể xác minh địa chỉ, điện thoại... và gặp gỡ để tiếp cận thông tin, tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền tố cáo.
Tuy nhiên, ĐB Chính cũng tỏ ra băn khoăn, dự thảo Luật chưa quy định hình thức nhắn tin, trong khi thực tế hình thức này là rất phổ biến, do đó đề nghị bổ sung./.