Chiều ngày 17/4, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Xuất cảnh, nhập cảnh.
Tại phiên họp, trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Xuất cảnh, nhập cảnh, Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nhấn mạnh: Việc xây dựng Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam là cần thiết để tạo cơ sở pháp lý trong việc thu thập thông tin, dữ liệu, cấp, quản lý và sử dụng hộ chiếu điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân trong việc xuất cảnh, nhập cảnh, đặc biệt là việc áp dụng hệ thống kiểm soát xuất nhập cảnh tự động,... nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về xuất, nhập cảnh.
Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: quochoi.vn.
Công dân có quyền lựa chọn đề nghị cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử
Dự thảo Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam gồm 6 chương, 40 điều. Đáng lưu ý, dự thảo có nhiều điểm mới cụ thể hóa quy định của Hiến pháp 2013 liên quan đến quyền con người, quyền công dân.
Đó là 4 quyền mang tính nguyên tắc: quyền được cấp giấy tờ xuất nhập cảnh; quyền được sử dụng giấy tờ xuất nhập cảnh để ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước; quyền lựa chọn đề nghị cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử và hộ chiếu không gắn chíp điện tử (đối với người từ đủ 14 tuổi trở lên); quyền khiếu nại, tố cáo, yêu cầu bồi thường theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, dự thảo Luật cũng quy định các trường hợp, thời hạn, thẩm quyền quyết định tạm hoãn xuất cảnh (trên cơ sở kế thừa quy định hiện hành); quy định đối tượng, thời hạn chưa cấp giấy tờ xuất, nhập cảnh để thể hiện sự minh bạch, phù hợp với thực tế hiện nay.
Mặt khác, tuỳ từng trường hợp cụ thể, bị tạm hoãn xuất cảnh vẫn có thể được xem xét cấp hộ chiếu, đây là một điểm mới quan trọng (quy định hiện hành là tạm hoãn xuất cảnh không được cấp hộ chiếu).
Làm rõ tính khả thi của việc cấp hộ chiếu gắn chíp điện tử
Tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, song Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Võ Trọng Việt nêu rõ: Do nội dung của dự thảo Luật có liên quan đến nhiều quy định trong các luật khác, các Công ước về quyền con người, các Hiệp định, Thỏa thuận song phương về nhận trở lại công dân với các nước, đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật và tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; đồng thời rà soát, đối chiếu với các quy định có liên quan trong Bộ luật Hình sự, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Biên giới quốc gia… để quy định bảo đảm đầy đủ, cụ thể, rõ ràng, chặt chẽ và thống nhất.
Đa số ý kiến cho rằng cần làm rõ tính khả thi của việc triển khai các quy định liên quan đến việc cấp hộ chiếu gắn chíp điện tử. Hiện nay, Chính phủ đã duyệt chi 1.024 tỷ đồng để triển khai đề án sản xuất và phát hành hộ chiếu điện tử ở Việt Nam, do đó, các ý kiến đề nghị cần làm rõ một số vấn đề đặt ra trong thực tế như tính liên thông, đồng bộ về hệ thống, tính thống nhất khi vẫn sử dụng cùng một lúc hai loại hộ chiếu là hộ chiếu thường và hộ chiếu có chíp điện tử.
Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, đối với quy định người từ 14 tuổi trở lên có quyền đề nghị cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử hoặc hộ chiếu không gắn chíp điện tử, cần giải thích rõ ưu điểm của hộ chiếu gắn chíp điện tử mang lại để công dân lựa chọn.
Dưới góc độ thực tiễn, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga nêu rõ: Luật này phải góp phần ngăn chặn tội phạm nước ngoài xâm nhập vào trong nước thông qua con đường nhập cảnh và tội phạm trong nước ra nước ngoài bằng cách xuất cảnh, đặc biệt là nhóm tội phạm về tham nhũng. Trên cơ sở đó, đề nghị Luật này phải đưa ra được những quy định cụ thể để hạn chế tình trạng trên cũng như đặt ra yêu cầu minh bạch trong thủ tục về xuất, nhập cảnh…/.