Ảnh minh họa (Ảnh: BT)
Theo Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn Nguyễn Thị Hoàng Yến, tính đến tháng 7/2017, cả nước có 21 Liên hiệp hợp tác xã và 10.386 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp. So với năm 2013, thời điểm trước khi Luật Hợp tác xã 2012 thực hiện, tăng 400 HTX; có 8 liên hiệp và 2.606 HTX nông nghiệp được thành lập mới.
Phó Cục trưởng Nguyễn Thị Hoàng Yến đánh giá, mặc dù số lượng HTX không có sự tăng lớn nhưng về chất lượng đã có sự chuyển biến tích cực, “chất” đã có thay đổi. Đến thời điểm hiện nay, tỷ lệ HTX nông nghiệp đã đăng ký lại đã đạt 93,25%, số HTX còn lại chưa thực hiện chuyển đổi chủ yếu là các HTX đã ngừng hoạt động và chưa được giải thể.
Cụ thể, năm 2013, khi bắt đầu triển khai thực hiện Luật HTX 2012, số HTX hoạt động khá tốt chỉ đạt 10%, nhưng đến năm 2017 số lượng này đã tăng lên 33%. Nhiều HTX hoạt động có hiệu quả, tiêu biểu tại các tỉnh như: Lâm Đồng, Bình Định, Sóc Trăng và Lào Cai. Tại nhiều HTX nông nghiệp, thu nhập của các thành viên HTX tăng 1,5 lần sau 4 năm thực hiện Luật, đồng thời nhiều HTX đã đạt mức thu nhập của các thành viên trên 10 triệu đồng/người/tháng. Các thành viên đã tham gia gắn bó cùng HTX thực hiện mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp của địa phương.
Dù vậy, theo Phó Cục trưởng Nguyễn Thị Hoàng Yến, về Luật HTX, vẫn còn một số quy định chưa phù hợp. Cụ thể như: quy định về góp vốn tối đa của thành viên không quá 20% vốn điều lệ, một số cơ chế chưa được thuận lợi cho HTX hoạt động về vay vốn tín dụng, hướng dẫn các định mức thủ tục thực hiện hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng HTX. Trình độ của HTX còn hạn chế về năng lực quản trị, việc liên kết giữa các nông dân trong HTX chưa đáp ứng được yêu cầu, trong đó, có những HTX số thành viên quá lớn dẫn đến việc liên kết sản xuất kinh doanh giữa HTX và các thành viên chưa chặt chẽ, hiệu quả hoạt động còn thấp.
Nhằm tiếp tục thực hiện tốt công tác về phát triển HTX, Phó Cục trưởng Nguyễn Thị Hoàng Yến cho biết, Bộ NN&PTNT sẽ tiếp tục củng cố hoàn thiện một số chính sách. Trong đó, Bộ NN&PTNT tham mưu trình Chính phủ ban hành chính sách về khuyến khích phát triển HTX liên kết tiêu thụ sản phẩm, các chính sách này sẽ được trình Chính phủ trong năm 2017. Bên cạnh đó, nhằm thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về triển khai 15.000 HTX và liên hiệp HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả vào năm 2020, Bộ NN&PTNT sẽ triển khai một số chương trình tập trung. Trong đó, Bộ đang thực hiện kết nối doanh nghiệp với các HTX tại các chương trình như: liên kết những chương trình của Hiệp hội mía đường để liên kết với HTX sản xuất về nguyên liệu; kết nối với công ty, giống cây trồng Trung ương nhằm liên kết với một số HTX sản xuất giống ở một số địa bàn ở một số tỉnh miền núi, Tây Nguyên, vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài ra, kết nối doanh nghiệp với một số HTX về cây ăn trái, sản xuất lúa gạo.
Cùng với đó, đề án phát triển HTX nông nghiệp công nghệ cao đang được thực hiện. Cho đến nay đã có 307 HTX đảm bảo tiêu chí về sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Thị Hoàng Yến, Bộ NN&PTNT đang có các giải pháp để tập trung phấn đấu đến năm 2020 có trên 500 HTX về nông nghiệp công nghệ cao. Mặt khác, Bộ NN&PTNT tiếp tục thực hiện đề án tổ chức lại HTX đông thành viên hoặc hoạt động kém hiệu quả. Với trên 3.000 HTX có số thành viên trên 1.000 người trở lên, Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp với các đơn vị đánh giá rà soát, cơ cấu lại tổ chức hoạt động của HTX. Cùng với đó, Bộ NN&PTNT đang chỉ đạo xây dựng các mô hình HTX kiểu mới tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long theo Quyết định 445 của Thủ tướng Chính phủ và xây dựng các mô hình HTX điểm về đầu tư ứng dụng khoa học kỹ thuật, liên kết sản xuất với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm như: chè, cà phê, tiêu,… ở các địa phương. Qua đó, nhằm thực hiện thành công mục tiêu của Nghị quyết Quốc hội đề ra về hợp tác xã nông nghiệp./.