Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình phát biểu tại Tọa đàm
Tham dự Tọa đàm có: nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Khánh, Chủ tịch Hội Việt – Mỹ Nguyễn Tâm Chiến cùng đại diện lãnh đạo Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Ủy ban Hòa bình Việt Nam, Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam. Đặc biệt, có sự tham dự của Họa sỹ George Burchett, con trai Nhà báo nước ngoài nổi tiếng Wilfred Burchett, dành rất nhiều tâm huyết và tình yêu cho đất nước và con người Việt Nam, người đã thực hiện bộ phim tài liệu: “Mặt trận giải phóng miền Nam Việt Nam”.
Phát biểu tại Tọa đàm, Chủ tịch Hội Việt – Mỹ Nguyễn Tâm Chiến cho biết, ngay từ đầu những năm 1960 của Thế kỷ trước, đã diễn ra những cuộc tiếp xúc giữa các cá nhân và tổ chức của các giới thanh niên dân chủ, trí thức, nhân sỹ hai nước Việt Nam và Mỹ tại nhiều địa điểm khác nhau nhân các hội nghị, gặp gỡ quốc tế tại Bắc Âu, Pháp và ở Đông Nam Á để bày tỏ nguyện vọng chung đấu tranh cho hòa bình, chống chiến tranh ở Việt Nam ,và vì tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước. Đến năm 1967, khi cuộc kháng chiến chống xâm lược của dân tộc Việt Nam diễn ra hết sức ác liệt, với sự hiện diện của gần nửa triệu quân Mỹ trên chiến trường miền Nam và cuộc oanh tạc khốc liệt của không quân Mỹ đối với miền Bắc Việt Nam, thì Cuộc Gặp gỡ đại diện nhân dân hai nước Việt Nam và Mỹ tại Bratislava, Tiệp Khắc đã được tổ chức như là sự khởi đầu thúc đẩy việc hình thành trên thực tế Mặt trận nhân dân Mỹ đoàn kết và ủng hộ cuộc kháng chiến vì độc lập của nhân dân Việt Nam.
Nhấn mạnh về ý nghĩa của Cuộc gặp gỡ đại diện nhân dân hai nước Việt Nam và Mỹ tại Bratislava năm 1967, Chủ tịch Hội Việt – Mỹ Nguyễn Tâm Chiến nêu rõ, cuộc gặp được tổ chức trong bối cảnh cuộc chiến ở Việt Nam đang bước vào giai đoạn khốc liệt nhất trên chiến trường và khi cao trào chống chiến tranh ở Mỹ phát triển mạnh mẽ nhất, chứng minh sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam đã đánh động lương tâm của người Mỹ và gây chấn sâu rộng đối với xã hội Mỹ như thế nào. Sự kiện cũng cho thấy sự đúng đắn của đường lối kháng chiến của Việt Nam Nam về tiến hành cùng lúc cuộc chiến đấu trên tất cả các mặt trận quân sự, chính trị, ngoại giao để đánh bại sức mạnh vũ khí hiện đại và ý chí xâm lược của kẻ thù. Phong trào đòi chấm dứt chiến tranh, rút quân đội Mỹ về nước, và tình đoàn kết và sự ủng hộ của các tầng lớp tiến bộ trong xã hội Mỹ và nhân dân thế giới đối với Việt Nam là nhân tố góp phần quan trọng đưa đến chiến thắng hiển hách của Việt Nam.
Tại Tọa đàm, nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình – người từng là Trưởng đoàn đại diện của nhân dân miền Nam Việt Nam khẳng định: Nhân dân Việt Nam hiểu rằng yếu tố hết sức quan trọng góp phần vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc Việt Nam chống đế quốc Mỹ là nhờ sự ủng hộ của phong trào nhân dân thế giới đoàn kết với Việt Nam, đặc biệt là phong trào phản chiến của nhân dân Mỹ. Cuộc gặp Bratislava không phải là cuộc gặp đầu tiên giữa đại diện các tổ chức nhân dân Việt - Mỹ. Tuy nhiên, ở Bratislava, đoàn Mỹ có tính đại diện rộng rãi nhất gồm tất cả các tầng lớp nhân dân Mỹ, đánh dấu bước ngoặt trong phong trào đoàn kết Việt - Mỹ. Cuộc gặp Bratislava khẳng định sự công nhận và tôn trọng của các tổ chức nhân dân Mỹ đối với vai trò không thể thiếu của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam trong nỗ lực nhằm chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn Huỳnh, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Việt - Mỹ cho biết, cuộc gặp mặt tại Bratislava Tiệp Khắc được đánh giá là bước ngoặt quan trọng của phong trào chống chiến tranh và hòa bình ở Mỹ, hình thành “mặt trận thứ hai” đó là phong trào chống chiến tranh phát triển ngay trong lòng nước Mỹ; đồng thời là một dấu mốc lịch sử trong quan hệ nhân dân Việt Nam – Mỹ và quan hệ giữa hai nước Việt Nam - Mỹ. Ông Nguyễn Văn Huỳnh đề nghị, tiếp tục phát huy tinh thần Bratislava, trong thời gian tới, Hội Việt – Mỹ đóng góp tích cực hơn nữa vào các hoạt động tăng cường đoàn kết, hữu nghị, hòa bình với nhân dân Mỹ.
Tọa đàm thu hút được sự tham gia của đông đảo đại biểu hai nước Việt Nam và Mỹ
Xúc động khi được xem lại bộ phim của cha mình về chiến tranh Việt Nam, họa sỹ George Burchett chia sẻ: “Qua nhiều năm, tôi đã gặp nhiều nhà hoạt động chống chiến tranh của Mỹ. Hầu hết họ đều cho biết họ học về Việt Nam từ các bài báo và sách của bố tôi, nhà báo người Australia Wilfred Burchett. Tôi lớn lên cùng với cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Đối với tôi, có hai cuộc chiến tranh, một là cuộc chiến tranh du kích với những anh hùng là thanh niên và phụ nữ, trong những khu rừng nhiệt đới ở miền Nam Việt Nam, một cuộc chiến khác của những người trẻ tuổi tại đường phố của nhiều thủ đô của các nước trên thế giới chống lại chiến tranh ở Việt Nam. Những người trẻ tuổi của Việt Nam đã đứng lên cầm vũ khí, hi sinh mạng sống, chiến đấu đến cùng để bảo vệ và thống nhất đất nước. Nhiều người trẻ tuổi trên khắp thế giới đã đồng lòng với những người anh em Việt Nam chiến đấu cho lẽ phải trên đường phố Washington, New York, Chicago, Paris, London, Berlin, Tokyo và nhiều thành phố khác”.
Cuộc gặp gỡ nhân dân Việt - Mỹ tại Bratislava Tiệp Khắc giữa đại diện các tổ chức nhân dân chống chiến tranh và hòa bình ở Mỹ và đại diện các tổ chức nhân dân Việt Nam ở hai miền Nam và Bắc của Việt Nam đã diễn ra vào tháng 9/1967. Đoàn Mỹ có 41 người là các đại diện các trí thức, tôn giáo, tổ chức cộng đồng người da đen, phụ nữ, thanh niên công đoàn do các ông Delinger, Renis David và Tom Hayden dẫn đầu. Hai đoàn Việt Nam từ miền Bắc do ông Nguyễn Minh Vỹ, Phó Trưởng ban Ban Tuyên huấn Trung ương dẫn đầu. Trong đoàn có ông Nguyễn Khánh, Đỗ Xuân Oanh, Trịnh Ngọc Thái… Đoàn đại biểu nhân dân miền Nam do bà Nguyễn Thị Bình, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam của Mặt trận giải phóng miền Nam Việt Nam dẫn đầu. Trong đoàn có bà Nguyễn Thị Định; các ông Nguyễn Văn Hiếu, Lê Mai, Đinh Bá Thi, Phạm Văn Chương, Huỳnh Xuân Ẩn, Trần Văn An./.